Miesiąc: październik 2018

Źródło grafiki: https://www.prawowpracy.pl/category/bhp/

Wypadki przy pracy zdarzają się w różnych zakładach pracy. Nawet jeśli pracodawca zapewnia wszelkie możliwe środki ostrożności, szkolenia bhp, wie, że pracownik ma odpowiednie kompetencje do zajmowania danego stanowiska, to i tak nieszczęścia „chodzą po ludziach”. Przepisy BHP ściśle określają co należy zrobić by zredukować zagrożenie. Jednakże musimy wiedzieć, co zrobić, gdy wypadek przy pracy jednak się zdarzy.

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Rodzaje wypadków przy pracy:

• śmiertelny – w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku,
• ciężki – na skutek którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, mowy, słuchu, zdolności rozrodczej, inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie, trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała, trwała choroba psychiczna,
• wypadek zbiorowy – jeśli w wyniku tego samego wypadku ucierpiały co najmniej dwie osoby.

Zgodnie z art. 3 rozporządzenia z dnia 19.12.2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia, zdarzenie uznaje się za wypadek przy pracy na podstawie ustalenia jego okoliczności i przyczyn, w szczególności przez:

• zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób pozwalający odtworzyć jego okoliczności,
• dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
• wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
• zebranie informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku,
• zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne.

Pracownik, jeśli stan zdrowia mu na to pozwala, powinien natychmiast zawiadomić pracodawcę o zaistniałym wydarzeniu, a pracodawca powinien zapewnić pierwszą pomoc poszkodowanemu oraz wysłuchać jego wyjaśnień.

Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku, nie dopuścić do miejsca wypadku osób niepowołanych, nie uruchamiać bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane, nie dokonywać zmiany położenia maszyn, innych urządzeń technicznych oraz innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.

W razie wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego pracodawca musi powiadomić Państwową Inspekcję Pracy oraz prokuraturę.

Po otrzymaniu zgłoszenia o wypadku przy pracy, pracodawca powołuje zespół powypadkowy, którego zadaniem jest zbadanie okoliczności, przyczyn oraz związku wypadku z pracą. Skład takiego zespołu zależy od pracodawcy, ale najlepiej, b y znaleźli się w nim:

• pracownik kierujący komórką służby BHP oraz zakładowy społeczny inspektor pracy — przy wypadkach śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, pracownik służby BHP oraz społeczny inspektor pracy — przy pozostałych wypadkach,
• pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby BHP, albo specjalista spoza zakładu — u pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby BHP,
• przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie BHP zamiast społecznego inspektora pracy — w przypadku pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy.

Gdy zakład jest zbyt mały, przez co nie może utworzyć takiego zespołu powypadkowego, powołuje się 2 osobowy skład, w którego wchodzi pracodawca oraz zewnętrzny specjalista.

Zespół musi wypełnić następujące obowiązki:

• dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
• sporządzić szkice, fotografie miejsca wypadku (jeśli jest to konieczne),
• wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeśli pozwala na to stan jego zdrowia,
• zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku,
• zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
• zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
• dokonać prawnej kwalifikacji wypadku,
• określić środki profilaktyczne oraz wyciągnąć wnioski, zwłaszcza wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek

W ciągu 14 dni od wypadku musi zostać sporządzona dokumentacja powypadkowa, czyli protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Taki protokół tworzy się według ustalonego rozporządzeniem wzoru. W razie jakichkolwiek rozbieżności zdań członków zespołu, o treści ostatecznej zawartej w protokole, decyduje pracodawca.

Poszkodowany (lub rodzinę pracownika w przypadku śmierci) musi zostać zapoznany z protokołem powypadkowym przed jego zatwierdzeniem. Poszkodowanemu czy rodzinie zmarłego pracownika przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń, uwag oraz wyjaśnień do ustaleń zawartych w protokole. Protokół powypadkowy musi zostać zatwierdzony przez pracodawcę poszkodowanego w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza się poszkodowanemu, a w razie wypadku śmiertelnego — jego rodzinie. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, pracodawca dostarcza także państwowemu inspektorowi pracy. W momencie, gdy śledztwo wykaże, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących mu z tytułu wypadku (np. był pod wpływem środków odurzających), wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania konkretnych dowodów potwierdzających takie stwierdzenie. Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.

Zbierając wszystkie dokumenty w sprawie wypadku, pracodawca wprowadza go do rejestru wypadków pracy (który jest obowiązkowy w każdym zakładzie pracy). Dane jakie należy wprowadzić to: imię i nazwisko poszkodowanego, miejsce i data wypadku, informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, data sporządzenia protokołu powypadkowego, stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, data przekazania do ZUS wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy, liczba dni niezdolności do pracy, inne informacje niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe (w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego).

Pamiętajmy, że koszty powstałe w wyniku działań zespołu powypadkowego ponosi pracodawca.