Kategorie
Aktualności

WDZIĘCZNI ZA WSPÓŁPRACĘ

Od początku roku kalendarzowego intensywnie prowadzimy szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, za co jesteśmy niesamowicie wdzięczni. Każdego dnia dbamy o wasze bezpieczeństwo co jest dla nas tym, co daje nam satysfakcję i bodźce do nowych wyzwań.

Zapraszamy do współpracy wszystkich, a z naszej strony obiecujemy, że nie będzie nudy – a rzetelnie,ciekawie, praktycznie „sprzedamy” wam wiedzę.

Kategorie
Aktualności

SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY

Do 1 marca 2019 r. wszyscy pracownicy (nie tylko nauczyciele) publicznych i niepublicznych szkół musieli zostać przedszkolni z udzielania pierwszej pomocy. Realizacja tego obowiązku spowodowała wiele pytań oraz wątpliwości. Jak się okazuje, zdaniem MEN omawianie problematyki pierwszej pomocy tylko w ramach szkolenia bhp nie jest prawidłową formą realizacji tego obowiązku. Kolejne pytania dotyczą tego, jak długo jest ważne szkolenie z pierwszej pomocy, kto może je prowadzić oraz czy pracownikowi należy się wynagrodzenia za odbywanie szkolenia. Zapraszam do lektury i zapoznania się z konkretnymi wytycznymi MEN oraz ekspertów oświatowych!

Szkolenie dla wszystkich pracowników

Zgodnie z nowym brzmieniem § 21 znowelizowanego, pod koniec ubiegłego roku, rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – wszyscy pracownicy szkoły lub placówki podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy.Dyrektorzy szkół i placówek, do dnia 1 marca 2019 r. mieli więc obowiązek zapewnić przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy pracowników niebędących nauczycielami.

ZASTOSUJ

Zdaniem MEN stosowane do momentu nowelizacji omawianego rozporządzenia zasady szkolenia wobec nauczycieli należy rozszerzyć na pozostałych pracowników niepedagogicznych.  

Szkolenie bhp nie wystarczy

Zdaniem resortu oświaty omawianie w ramach szkoleń bhp tematyki pierwszej pomocy nie jest wystarczające, dla właściwej realizacji obowiązku poddania wszystkich pracowników szkół szkoleniom z udzielania pierwszej pomocy.

Wynikający z prawa pracy obowiązek pracodawcy prowadzenia systematycznych szkoleń pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w opinii Ministerstwa Edukacji Narodowej nie jest jednoczesną realizacją obowiązku szkolenia z zakresu pierwszej pomocy, o którym mowa w przepisach oświatowych. Zagadnienia z obszaru pierwszej pomocy stanowią tam jeden z wielu elementów szkolenia z BHP (podobnie jak np. szkolenia w ramach procedury uzyskania zaświadczenia na kierownika lub wychowawcę wypoczynku). Dodatkowo po jego ukończeniu uzyskuje się zaświadczenie przeszkolenia z BHP – a nie z pierwszej pomocy. Takie stwierdzenie niestety nie rozwiewa wszystkich problemów, a nawet generuje kolejne.

WAŻNE – ZAPAMIĘTAJ

MEN wskazuje, że kwestie organizacyjne (w zakresie: czasu, miejsca i częstotliwości szkoleń pracowników) należą do dyrektora szkoły. Takie postawienie sprawy powoduje, że różnice w jakości przeprowadzanych szkoleń w poszczególnych placówkach mogą być diametralne. Nie ma bowiem żadnych wskazówek w tym zakresie. Jakość szkoleń i ich częstotliwość zależeć będą od budżetu jakim dysponuje konkretny dyrektor placówki i od jego decyzji.

Jednocześnie resort oświaty zauważa, że nie ma przeciwskazań, aby szkolenie z udzielania pierwszej pomocy było zorganizowane w tym samym czasie jak szkolenie z BHP.

Zatem szkolenie z pierwszej pomocy może być prowadzone w tym samym czasie, ale jednak nie w ramach szkolenia bhp. Nasuwa się zatem refleksja, iż miałoby być organizowane dla pracownika nowo przyjmowanego do pracy, a następnie prowadzone cyklicznie, w tych samych terminach co szkolenia okresowe bhp.

Konieczne odrębne kwalifikacje

Przy takim postawieniu sprawy, również kwestia kwalifikacji osób, które powadzą szkolenie z pierwszej pomocy dla pracowników szkół, stoi pod znakiem zapytania. Natomiast w tej kwestii MEN odwołuje się do przepisów o ratownictwie medycznym: przepisy oświatowe nie określają szczegółowych wymagań odnośnie kwalifikacji, jakie powinna posiadać osoba prowadząca szkolenia dla pracowników szkoły z udzielania pierwszej pomocy. Tym samym nie stoi na przeszkodzie, by osoba posiadająca kwalifikacje uzyskane, np. na podstawie art. 8 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, mogła przeprowadzać to przeszkolenie.

W myśl przepisów, do których odwołuje się resort oświaty zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem:

  1. lekarzy systemu,
  2. pielęgniarek systemu,
  3. ratowników medycznych.

Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być realizowane też przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie (art. 8 ust. 2 i 4 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym).

W odniesieniu do tego, przygotowanie oznacza:

  1. ukończenie szkolenia oraz
  2. zdobycie zaświadczenia o jego ukończeniu, które uprawnia do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy prowadzonego zgodnie z wymaganiami i programem określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Co jednocześnie oznacza, że kwalifikacje pracownika służby bhp mogą się okazać niewystarczające.  

Brak terminu ważności szkolenia

Pozostaje jeszcze kwestia ważności przeszkolenia z pierwszej pomocy. Tu jednak MEN również pozostawiło niedomówienie: przepisy rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych  i niepublicznych szkołach i placówkach nie nakładają dodatkowych wytycznych w zakresie terminu ważności przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Od 28 listopada 2018 r. wszyscy pracownicy szkoły lub placówki podlegają szkoleniom z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Dyrektor szkoły (placówki) powinien zadbać zatem o przeszkolenie wszystkich pracowników np. przeprowadzając szkolenie grupowe. Dyrektor odpowiada bowiem za bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów bhp pracowników i uczniów sprawuje organ prowadzący szkołę. Organ prowadzący może określić zatem terminy takich szkoleń, jak również zorganizować szkolenie dla wszystkich pracowników podległych szkół i placówek. Jednocześnie przepisy nie określają terminu przeprowadzenia ponownego szkolenia. Zatem podlega to ocenie pracodawcy – dyrektora szkoły lub organu prowadzącego szkołę

ZASTOSUJ

1. Przyjmując nowego pracownika nie można zwolnić go ze szkolenia nawet jeżeli poinformuje, że przeszedł je ostatnio u poprzedniego lub innego pracodawcy – nawet jeżeli potwierdziłby to stosownym zaświadczeniem.

2. Nauczyciele, którzy niejednokrotnie zatrudnieni są w wielu placówkach, szkolenie z pierwszej pomocy muszą przejść w każdej z nich.

Szkolenie po godzinach pracy

Kolejny problem związany ze szkoleniem z pierwszej pomocy dotyczy wynagrodzenia pracowników. Warto się zastanowić, czy w przypadku szkolenia z udzielania pierwszej pomocy, które zostało zorganizowane po godzinach pracy, pracownikom należy wypłacić wynagrodzenie za godziny nadliczbowe.

Otóż, jeśli szkolenie z zakresu pierwszej pomocy jest traktowane jak szkolenie bhp, to udział w takim szkoleniu traktowany jest jak czas pracy. Jeśli szkolenie odbywa się po godzinach, to w takim wypadku czas udziału jest traktowany jak praca w godzinach nadliczbowych.

Trzeba zacząć od tego, że problem udziału pracownika w szkoleniu w kontekście czasu pracy budzi wiele wątpliwości. Wynika to z faktu, że w Kodeksie pracy możemy znaleźć regulacje dotyczącą wyłącznie szkoleń bhp. Kodeks pracy (art. 237[3] § 2) stanowi, że pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Jednocześnie z dalszych przepisów wynika, że szkolenia, o których mowa w § 2, odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Gdyby szkolenie bhp zostało zorganizowane po godzinach pracy, to wówczas byłaby podstawa rozliczenia tego czasu w ramach czasu pracy, a więc należałoby czas ten potraktować jako pracę w nadgodzinach.

WAŻNE – ZAPAMIĘTAJ

W przypadku szkolenia z zakresu pierwszej pomocy, to jeśli potraktować je jako szkolenie z zakresu bhp, to wówczas byłaby podstawa do rozliczenia czasu tego szkolenia, tak jak pracy w nadgodzinach.

Do pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego mają zastosowanie przepisy dotyczące pracowników samorządowych. W ustawie tej wskazano, że jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w porze nocnej oraz w niedziele i święta (art. 42 ust. 2). Zatem dopuszczalne jest, by pracownicy niepedagogiczni mieli przydzielane zadania do wykonania w soboty i niedzielę w ramach nadgodzin.

Jeśli chodzi natomiast o rekompensatę za pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w niedziele, to ustawa przewiduje, że pracownik samorządowy za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru:

  • wynagrodzenie albo
  • czas wolny w tym samym wymiarze,

z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu (art. 42 ust. 4). Zatem za pracę w godzinach nadliczbowych pracownicy mogą otrzymać wolne, przy czym wymiar tego wolnego jest wprost ekwiwalentny do pracy w nadgodzinach.

Za i przeciw nowym regulacjom

Sam zamysł zmiany rozporządzenia w zakresie poddawania szkoleniom z pierwszej pomocy wszystkich pracowników szkół i placówek oświatowych należy jak najbardziej pochwalić. Nie można się bowiem nie zgodzić z ministerstwem, że „umiejętność udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu w wypadku stanowi istotny element zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu ucznia w szkole”.

Niemniej jednak tematyka ta od wielu lat wchodzi w zakres zagadnień szkoleń bhp, które to szkolenia przecież przechodzą wszyscy pracownicy szkół (czy to w formie szkoleń wstępnych ogólnych, czy również szkoleń okresowych). Można by się zastanowić czy doprecyzowanie rozporządzenia właśnie w zakresie obowiązku szkoleń bhp w tematyce pierwszej pomocy nie byłoby bardziej funkcjonalnym rozwiązaniem. Obecna zmiana, a także przedstawione stanowisko MEN, wskazują na dodatkowe koszty dla placówek.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.) – art. 128 § 1, art. 237[3] § 2. 
  • Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1260 ze zm.) – art. 42.
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., poz. 69, ze zm.).
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz.U. z 2009 r., nr 139 poz. 1132).
  • Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.) – art. 57 ust. 4.