Zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca ma obowiązek zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracowników. Jeśli wykonują swoje obowiązki w konkretnych warunkach (np. są narażeni na zabrudzenia lub czynniki szkodliwe, takie jak substancje chemiczne), muszą nosić odzież i obuwie robocze lub ochronne. Wbrew pozorom to wcale nie jest to samo! Sprawdź, czym różnią się te rozwiązania i które wybrać.
Czym jest odzież robocza i kto powinien ją nosić?
Zgodnie z Art. 2377. § 1. Kodeksu Pracy odzież i obuwie robocze mają zastosowanie przede wszystkim tam, gdzie istnieje możliwość zniszczenia lub zabrudzenia własnych ubrań (np. podczas gotowania, sprzątania, prac ogrodniczych, zabiegów kosmetycznych). Takie rozwiązanie wykorzystuje się też wtedy, gdy na danym stanowisku występują konkretne wymagania BHP, sanitarne czy technologiczne.
Standardowa odzież robocza to więc rodzaj ubrania dla tych pracowników, którzy nie są narażeni na czynniki szkodliwe, mające negatywny wpływ na zdrowie – mogą się jednak łatwo ubrudzić. Poprawia też komfort pracy. Często ma ponadto odróżniać pracownika od klientów, np. w sklepie, przychodni czy restauracji (szczególnie gdy ubranie ma logo pracodawcy i konkretne kolory).
Obejmuje np. T-shirty, spodnie, koszule, buty, peleryny, kurtki, polary czy bluzy. Do odzieży roboczej można zaliczyć też ubiór typu mundurki czy fartuchy oraz czapki, kapelusze czy daszki. Może mieć również charakter jednorazowy.
Warto znać ponadto Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej. Klasyfikuje odzież, obuwie oraz akcesoria dla pracowników na 3 grupy.
Część odzieży roboczej można zaliczyć do kategorii I, w której znajdują się zagrożenia minimalne (np. dłuższy kontakt z wodą, środki czyszczące o słabym działaniu, nieekstremalne czynniki atmosferyczne).
Jak można przeczytać na stronie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy: „W przypadku środków ochrony indywidualnej zaliczanych do kategorii I w ocenie zgodności nie uczestniczy żaden podmiot zewnętrzny”. Takie ubrania i akcesoria podlegają kontroli wewnętrznej producenta.
Na niektórych stanowiskach pracownik może korzystać z własnej odzieży i obuwia roboczego – po ustaleniu tej kwestii z pracodawcą. Konieczne jest jednak wypłacenie ekwiwalentu, również za czyszczenie i konserwację.
Czym jest odzież ochronna?
Odzież ochronna to specjalny rodzaj odzieży pracowniczej. Jest zaprojektowana tak, aby chronić pracownika przed szkodliwymi i niebezpiecznymi czynnikami, np. pyłem, chemikaliami, ekstremalnym mikroklimatem, ogniem czy hałasem. Musi być zgodna z odpowiednimi normami, przetestowana i certyfikowana. Wykonuje się ją ze specjalistycznych materiałów o określonych właściwościach.
Jej celem jest zwiększenie bezpieczeństwa pracownika na konkretnym stanowisku – a więc ochrona jego życia i zdrowia. Tego typu odzież i obuwie ochronne przydzielono ponadto do kategorii II i III według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 9 marca 2016 r. Ich certyfikacja odbywa się na określonych zasadach i przez podmioty zewnętrzne. Tylko wtedy ubrania i buty mogą zostać dopuszczone do sprzedaży i użytku w zakładach pracy.
Kiedy pracownik powinien być wyposażony w odzież i obuwie ochronne? Według najnowszych danych GUS w 2022 r. 6,5% badanych pracowało w warunkach zagrożenia. To oznacza, że podczas pracy są narażeni na działanie szkodliwych czynników związanych ze środowiskiem pracy, zagrożenia związane z uciążliwością pracy lub czynniki mechaniczne związane z maszynami. Najczęstsze szkodliwe czynniki związane ze środowiskiem pracy to:
- hałas – 54%;
- pyły – 18,5%;
- mikroklimat gorący i zimny – 9%;
- czynniki biologiczne – 5,8%;
- substancje chemiczne – 5%;
- wibracje – 4%;
- pozostałe – 3,9%.
W zakładzie pracy należy indywidualnie rozpatrzyć ryzyko i zagrożenia dla pracowników, a później dopasować odzież ochronną do konkretnego stanowiska. Takie ubrania i buty muszą być nie tylko bezpieczne, ale też wygodne.
Wybierz odpowiednią odzież i obuwie dla pracowników
Już wiesz, czym różnią się ubrania robocze i ochronne. Odzież ochronna ma przede wszystkim zabezpieczać pracownika przed zagrożeniami na konkretnym stanowisku pracy, np. przed hałasem, pyłem, skażeniem biologicznym.
Zarówno odzież i obuwie robocze, jak i ochronne są własnością pracodawcy. To on odpowiada również za to, by każdy pracownik był zaopatrzony w dobrane do potrzeb i wymagań ubrania oraz buty. To jeden z najważniejszych obowiązków, który poprawia komfort i bezpieczeństwo w zakładzie. Warto więc wybrać wysokiej jakości artykuły BHP.
